مبانی تفسیری - کلامی علامه طباطبایی در صفات خبری

Authors

Abstract:

صفات خبری خداوند متعال، از جملۀ مباحث کلامی و تفسیری است که در قرآن و روایات آمده است.‌ صفات خبری آن دسته از صفات خداوند هستند که‌ عقل‌ بر آنها دلالت‌ روشنی‌ ندارد و تنها به آن‌ سبب که‌ در متن‌ دینی‌ (اعم‌ از قرآن‌ و حدیث‌) به‌خداوند نسبت‌ داده‌ شده‌اند، می‌توان‌ آنها را به‌ خداوند نسبت‌ داد. شناخت صحیح و دقیق صفات خبری و دستیابی انسان به این معرفت، به درک بهتری از باری‌تعالی منجر می‌شود. تفسیر این‌ صفات‌ از دیرباز مورد نزاع‌ متکلمان‌ بوده‌ و بدون تردید دیدگاه‌های افراطی وتفریطی کلامی در این موضوع پیامدهای زیانباری را برای امت اسلامی در پی داشته که تاریخ فرقه‌ها و گروه‌های اسلامی گویای این مطلب است. آیات صفات خبری خدا از جملۀ آیات متشابهی است که برای فهم بشر سنگین بوده و زمینه‌ساز به‌وجود آمدن فرقه‌های مختلف در میان مسلمانان شده است. درباب صفات خبری چهار شیوة کلی وجود دارد: 1. نظریۀ اثبات صفات خبری همراه با تشبیه؛ 2.  نظریۀ توقف و تفویض؛ 3.  نظریۀ اثبات صفات خبری با قید بدون کیفیت؛ 4. نظریۀ تأویل. با تبیین صفات خبری در تفسیر، می‌توان به این نتیجه رسید که اعتقاد به تجسیم خداوند موردپذیرش هیچ‌یک از آنها نیست، در این مقاله می‌کوشیم دیدگاه مفسر بزرگ شیعه، علامه طباطبایی را به‌دست آوریم؛ ایشان معتقد است با پیروی از اهل بیت و گرفتن اصل معنا با حذف لوازم، باید معنای نهایی و جدی کلام خداوند، در آیات صفات خبری را پس از در نظرگرفتن تمامی قراین، از جمله آیات تنزیه و مسائل عقلی، به‌دست آورد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی نظری دیدگاه علامه طباطبایی در حجیت روایات تفسیری و تعامل با روایات جنسیتی در المیزان

دربارۀ حجیت روایات تفسیری اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی قائل به حجیت و بسیاری از اندیشمندان اسلامی، ازجمله علامه طباطبایی قائل به عدم حجیت‌اند. در مقالۀ حاضر، ادلۀ حجیت خبر واحد از حیث شمول آن بر روایات تفسیری بررسی شده است. نتیجۀ بررسی، عدم شمول ادلۀ حجیت خبر واحد ـ اعم از لفظی و غیرلفظی ـ بر روایات تفسیری و تأیید دیدگاه علامه است. از دیدگاه علامه، روایات تفسیری زمانی حجت‌اند که یا متواتر یا محفو...

full text

دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی پیرامون روابط بین‌الملل

بازپژوهی آراء اجتماعی اندیشمندان مسلمان در حوزه مسائل بین‌الملل، موضوعی درخور توجه است. علامه طباطبایی، مفسری آشنا با گستره اندیشه‌های معاصر، به فراخور آیات قرآنی، بدین امر اهتمام داشته است. مقاله حاضر با روشی تحلیلی، خطوط کلی جهان‌بینی قرآنی علامه طباطبایی در عرصه بین‌الملل و اصول حاکم بر تعامل‌های دولت اسلامی با دیگر کشورها را بررسی کرده است. به اجمال می‌توان اذعان داشت که وی معتقد است غالب ا...

full text

تفسیری نو از واقع‌گرایی علامه طباطبایی

با توجه تفسیرهایی که از دیدگاه اعتباریات علامه طباطبایی شده است هر خواننده‌ای با تفاسیر متعدد و برداشت‌های مبهم روبروست. لذا در این مقاله بر اساس مبانی فلسفی اصالت وجود، تشکیکی بودن مراتب وجود و علم حضوری به واقعیات علامه و برداشتی نو از واقع‌گرایی ایشان در صدد ایضاح نظریه اعتباریات هستیم. در بررسی‌های معرفت شناسی باید ملاحظه شود؛ دو قلمرو جدا از هم به نام واقعیات و ارزش‌ها وجود دارد که بر مبنا...

full text

بررسی تطبیقی اصول و مبانی تفسیری ملا محسن فیض کاشانی(ره) و علامه طباطبایی(ره)

ملا محسن فیض کاشانی(ره) از علماء قرن11هجری قمری است که اثر جاودان «تفسیر الصافی» را از خود به جای گذاشته است. از دیگر مفسران معاصر عالم تشیع علامه طباطبایی است که صاحب تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن » است. تفسیرفیض یک تفسیر مشهور روایی یا مأثور است که برنقل روایات مبتنی است ؛ گر چه درکنار این روش ازاصول عقلانی ,عرفانی و تا حدی اجتهادی بهره جسته است.بر خلاف این خاستگاه , تفسیر المیزان برشیوه قرآ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 3

pages  567- 592

publication date 2014-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023